Non-conformiteit

Artikel 7:23 BW gaat over de klachtplicht bij non-conformiteit. Het artikel bepaalt het volgende: De koper kan er geen beroep meer op doen dat hetgeen is afgeleverd niet aan de overeenkomst beantwoordt, indien hij de verkoper daarvan niet binnen bekwame tijd nadat hij dit heeft ontdekt of redelijkerwijs had behoren te ontdekken, kennis heeft gegeven. Blijkt echter aan de zaak een eigenschap te ontbreken die deze volgens de verkoper bezat, of heeft de afwijking betrekking op feiten die hij kende of behoorde te kennen doch die hij niet heeft meegedeeld, dan moet de kennisgeving binnen bekwame tijd na de ontdekking geschieden. Bij een consumentenkoop moet de kennisgeving binnen bekwame tijd na de ontdekking geschieden, waarbij een kennisgeving binnen een termijn van twee maanden na de ontdekking tijdig is.

Indien de koper van het non-conforme product niet tijdig klaagt, verliest hij het recht om zich op non-conformiteit van de gekochte zaak te beroepen. De koper blijft dan zitten met een product waar hij wellicht niks meer aan heeft. De klachtplicht gaat niet zo ver dat de koper aan de verkoper moet mededelen wat er aan de hand is met het product. Het is strikt genomen voldoende dat de koper heeft aangegeven dat het product niet goed is, zonder te zeggen wat er niet goed is. De verkoper weet dan dat hem wat te wachten staat. Denk aan de vordering tot herstel of vervanging. De klachtplicht is bedacht om de verkoper te beschermen tegen laat ingediende klachten.

Als er geen sprake is van een consumentenkoop, maar van een koopovereenkomst tussen twee consumenten of twee bedrijven, dan geldt dat de koper geen beroep op non-conformiteit meer kan doen indien hij de verkoper niet binnen bekwame tijd nadat hij de non-conformiteit heeft ontdekt of redelijkerwijs had behoren te ontdekken, in kennis heeft gesteld. Uit de woorden “redelijkerwijs had behoren te ontdekken” volgt dat de koper een onderzoeksplicht heeft.

Bij een niet-consumentenkoop moet de koper het gebrek binnen bekwame tijd melden aan de verkoper wanneer hij dat gebrek heeft ontdekt of redelijkerwijs had behoren te ontdekken. Met de woorden “redelijkerwijs had behoren te ontdekken” heeft de wetgever de onderzoeksplicht van de koper bedoeld. De klachttermijn begint dus te lopen op het moment dat de koper het gebrek redelijkerwijs had behoren te ontdekken.

Wanneer dat het geval is hangt af van de aard van de afwijking en de aard van het product. Om dit duidelijk te maken zal ik een voorbeeld geven: als het gebrek eenvoudig te ontdekken is, bijvoorbeeld omdat de verpakking beschadigd is, mag van de koper worden verwacht dat hij een eventueel gebrek snel ontdekt.

Nog een voorbeeld: stel dat u voor uw kantoorpand een nieuwe verwarmingsinstallatie koopt in de zomer, dan wordt er niet van u verwacht dat u een eventueel gebrek meteen ontdekt. Zodra u in de herfst de verwarmingsinstallatie voor het eerst gaat gebruiken, zullen eventuele gebreken pas aan het licht komen. Vanaf dat moment moet u binnen “bekwame tijd” het gebrek melden bij de verkoper.

Wat er precies onder bekwame tijd moet worden verstaan, komt verderop nog uitvoerig aan de orde.

Als blijkt dat er aan de zaak een eigenschap ontbreekt die deze volgens de verkoper bezat of heeft de afwijking betrekking op feiten die de verkoper kende of behoorde te kennen maar niet aan de koper heeft medegedeeld, dan dient de kennisgeving binnen bekwame tijd na de feitelijke ontdekking te geschieden. Het voorgaande betekent dat de koper geen onderzoeksplicht heeft bij garantie of verzwijging door de verkoper. In dat geval moet de koper klagen binnen bekwame tijd nadat hij daadwerkelijk het gebrek heeft ontdekt.

Wanneer kan gezegd worden dat een koper binnen bekwame tijd klaagt? Hier spelen veel omstandigheden van het geval een rol. Bij de beoordeling of er sprake is van klagen binnen bekwame tijd moet rekening worden gehouden met o.a. de aard van de overeenkomst en de aard van het gebrekkige product. Daarnaast moet de koper bij sommige gebrekkige zaken de gelegenheid krijgen om een onderzoek of contra-expertise in te stellen.

De laatste zin van artikel 7:23 lid 1 BW bepaalt dat: Bij een consumentenkoop moet de kennisgeving binnen bekwame tijd na de ontdekking geschieden, waarbij een kennisgeving binnen een termijn van twee maanden na de ontdekking tijdig is.

Met betrekking tot de klachtplicht heeft de consumentenkoper geen onderzoeksplicht. De termijn waarbinnen hij moet klagen gaat namelijk pas in op het moment dat hij het gebrek daadwerkelijk heeft ontdekt, dus niet op het moment dat de koper het gebrek redelijkerwijs had behoren te ontdekken.

De koper die niet op tijd klaagt, dat wil zeggen in beginsel binnen twee maanden nadat hij het gebrek heeft ontdekt, verliest zijn rechten en kan geen rechtsvordering meer indienen tegen de verkoper.

Lees meer over non-conformiteit.