Ontvangst en afvoer van water

Artikel 5:38 BW bepaalt dat lager gelegen erven het water moeten ontvangen dat van hoger gelegen erven van nature afloopt. Hiermee wordt bedoeld water en andere stoffen (bijvoorbeeld zand, modder, grind en takjes) die op natuurlijke wijze van het hoger gelegen erf mee worden gevoerd.

Er is geen sprake van het natuurlijk aflopen van water als de eigenaar van het hoger gelegen erf handelingen verricht, waardoor het water naar het lager gelegen erf stroomt. De natuurlijke waterafvoer mag met andere woorden niet worden beïnvloed door de eigenaar van het hoger gelegen erf. In dat geval is er sprake van onrechtmatig handelen.

Op basis van artikel 5:39 BW mag de eigenaar van een erf niet in een mate of op een wijze die volgens artikel 6:162 BW onrechtmatig is, aan eigenaars van andere erven hinder toebrengen door wijziging te brengen in de loop, hoeveelheid of hoedanigheid van over zijn erf stromend water of van het grondwater, dan wel door gebruik van water dat zich op zijn erf bevindt en in open gemeenschap staat met het water op eens anders erf.

Bovenstaand artikel is een verbodsbepaling. Dat betekent dat bepaalde handelingen verboden zijn. Het is niet vereist dat de erven aan elkaar grenzen, aangezien er wordt gesproken over “andere erven”, dus niet over naburige erven.

Het is de eigenaar van een erf verboden om in een mate of op een wijze die een onrechtmatige daad oplevert, hinder toe te brengen aan eigenaars van andere erven. Daaruit volgt dat niet iedere hinder verboden is, maar alleen hinder die als onrechtmatig kan worden bestempeld. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat artikel 5:39 BW met opzet ruim is geformuleerd. Op deze manier kan beter rekening worden gehouden met alle omstandigheden van het geval.

Met het wijzigen van de loop, hoedanigheid en hoeveelheid van het water wordt bedoeld het kunstmatig beïnvloeden van de richting en het verval van het water. Het is geen voorwaarde dat de wijziging het gevolg is van een werk of iets dergelijks. De loop, hoedanigheid of hoeveelheid van het water kan ook veranderen door bijvoorbeeld beplanting. De wetgever heeft met de hoedanigheid van het water o.a. beoogd het vervuilen van het water.

Op grond van artikel 5:53 BW is een eigenaar verplicht er voor te zorgen dat geen water of vuilnis van zijn erf in de goot van eens anders erf komt.

Er kan zowel een verbod worden gevorderd voor de onrechtmatige gedraging als herstel in de oude toestand bij wijze van schadevergoeding. Daarnaast kan er schadevergoeding worden gevorderd op grond van onrechtmatige daad, als het afwateren schade heeft veroorzaakt.