De discussie over legalisering van cannabis blijft actueel. In diverse buitenlanden, zoals Uruguay en Marokko, experimenteert men met legalisering. Zelf in de Verenigde Staten, de voormalige hard liner op het gebied van (soft) drugs, wordt reeds in enkele staten legaal wiet verkocht. In Nederland blijft hennep verboden en wordt slechts onder strikte voorwaarden het bezit en de verkoop in coffeeshops gedoogd.

In plaats van verruiming van het liberale beleid ten aanzien van softdrugs wordt bezit en verkoop van hennep in ons land steeds meer in de criminele hoek gedreven. De aanpak en sanctionering van hennep gerelateerde feiten is strenger geworden. Een paradijs op aarde voor wietgebruikers is Nederland al lang niet meer. Een paar voorbeelden.

De handel in wiet wordt illegaal indien een coffeeshop de gedoogvoorwaarden heeft overtreden. Volgens de Hoge Raad, de hoogste rechter in ons land, is de gehele verkoop van wiet van een coffeeshop onrechtmatig indien een van de voorwaarden niet is nageleefd. Stel dat de shop in strijd met de gedoogvoorwaarde niet maximaal 500 gram wiet in voorraad had, maar 600 gram. Dat is iets meer dan gedoogd. Dan betekent dat dat de gehele verkoop illegaal is en dat de gehele winst door justitie kan worden ontnomen. Dat levert een enorm financieel debacle op. Daarnaast kan de gedoogvergunning aan de shop door de gemeente worden ingetrokken indien blijkt dat de coffeeshop zich niet aan de voorwaarden heeft gehouden.

‘’ Een onsje meer’ krijgt op deze wijze wel een andere lading.

Daarnaast blijkt dat burgemeesters de laatste tijd meer gebruik maken van hun sinds enkele jaren bestaande bevoegdheid in de Opiumwet om panden en huizen te sluiten. Een particulier die een hoeveelheid hennep verkoopt of (slechts) in zijn bezit heeft met het kennelijke doel om te verkopen, wordt zijn huis uitgezet. Bij een huurwoning kan dat alleen al omdat in vrijwel alle huurcontracten een verbod op hennep gerelateerde feiten in de gehuurde woning is opgenomen. Overtreding van het huurcontract impliceert het einde van de overeenkomst. Maar ook bij een koopwoning moet de bewoner op zoek naar een andere slaapplek. De burgemeester beveelt dan dat de eigenaar en zijn gezin de woning moeten verlaten. Recentelijk heb ik bij een cliënt uit een gemeente in het noordoosten van ons land ondervonden dat de gemeente daarbij zelfs een plakkaat op de deur bevestigt met de mededeling dat de woning verzegeld is en dat de reden hiervan is dat er hennep is aangetroffen. Een stempel, een stigma, een crimineel etiket, nog zonder dat een onafhankelijke rechter een oordeel heeft geveld over schuld of onschuld. Het levert louter persoonlijke drama’s op. Niet direct een voorbeeld van een vrije en liberale kijk op softdrugs.

Wat wel eens wordt vergeten is dat gedogen bij minderjarigen niet aan de orde is. Daar waar een volwassene bij het bezit van een paar gram wiet niet wordt vervolgd (mits hij afstand doet van zijn portie wiet), worden minderjarigen ook bij (slechts) een grammetje wiet in principe vervolgd. De straffen voor hennep kweken zijn fors toegenomen.  En leveranciers van wiet aan coffeeshops worden nog steeds aangepakt, ook al mogen de shops de geleverde wiet wel verkopen. Het blijft een gedrocht, die achterdeurpolitiek.

Een softdrugsparadijs is Nederland in mijn visie al lang niet meer. In plaats van opschuiven in de richting van meer gedogen, minder vervolgen of zelfs legaliseren, zie ik een tendens om bezit en verkoop van softdrugs zwaarder aan te pakken. Enkele politieke partijen, een afscheid nemende rechter, zo nu en dan klinkt de roep om legalisatie. Zwaarder straffen en harder aanpakken is in ieder geval nog nooit een oplossing geweest.

Mr. Tjalling van der Goot,
Advocaat bij Anker & Anker Strafrechtadvocaten in Leeuwarden.

Kijk ook eens op de website BK & R Advocaten en Mediation te Leeuwarden.